Vier jaar geleden schreef ik op deze plek een evaluatie van het lijsttrekkersdebat. Het is interessant om te zien hoe het politieke landschap zich nu manifesteert. Balkenende, Rutte en Wilders zitten nog steeds op hun plek, maar de verhoudingen zijn veranderd, ten gunste van de VVD, ten nadele van het CDA. Een evaluatie van de lijsttrekkers.

Het blijft knap hoe Emile Roemer zich in acht korte weken heeft geprofileerd als de opvolger van Jan Marijnissen. Zijn taal was duidelijk, eenvoudig en vaak origineler dan de andere deelnemers. Van de andere kant: zijn betoog over ‘de uitverkoop van de sociale sector’ werd wel erg vaak herhaald, misschien nog wel vaker dan de moslims van Wilders.

Femke Halsema positioneerde zich als het ultieme alternatief voor linkse besluitelozen. Voor sommige zwevers werkte dat misschien, maar ik kan me ook voorstellen dat kiezers dat juist een teken vinden van besluiteloosheid van haar kant.

André Rouvoet en Alexander Pechtold waren zo goed als onzichtbaar. Dat is vreemd, want beide zijn goede debaters.

Pechtold probeerde op te vallen door grappen te maken die geen van allen aankwamen. En de laatste oproep aan Rutte om toch vooral duidelijkheid te scheppen over Wilders als vice-premier was ook geen succes.

Jan Peter Balkenende zal zijn achterstand met dit debat niet goedmaken. Het enige wat een beetje aankwam was zijn verhaal over ‘wat een goede premier maakt’, de rest was zijn eeuwige stroom van verhaspelde woorden en dooddoeners als ‘u zegt het wel, maar het is niet zo’. Balkenende kan na dit debat definitief de handdoek in de ring gooien.

Geert Wilders was als altijd verbaal sterk, maar na 4 jaar alles te hebben gezegd wat er te zeggen valt over wat er fout is aan moslims is het een grijsgedraaide plaat geworden. Voor de eerste keer deed Wilders zenuwachtig aan, Rutte was hem op alle momenten de baas. En of het nou zo’n slim idee was om te zeggen dat hij als Minister-President als eerste naar Israël zou gaan?

Ondanks dat Job Cohen claimt dat hij ‘van zijn eerdere fouten in de campagne heeft geleerd’ was dat vanavond niet te merken. Wat hij zegt lijkt op de taal van Wouter Bos, maar hij doet het lang niet zo charismatisch en overtuigend. Hij klonk af en toe bijna, en dat is wel heel pijnlijk, als Ad Melkert, die zinnetjes opdreunde van zijn voorlichters. Dat is jammer, want op de momenten dat hij wat meer improviseerde was het een stuk beter. Hoe dan ook, met dit slappe optreden is Cohen naar mijn mening de verliezer van het debat.

Mark Rutte heeft de afgelopen vier jaar veel geleerd en was ontzettend kalm en duidelijk in het uitleggen van zijn standpunten.Het is knap hoe Rutte zijn VVD neerzet als een sociale partij die er ook voor de minder bedeelden is (of dat nou waar is of niet). Alleen de ‘morele oproep’ van Femke Halsema om aan te geven waar de pijnpunten van zijn programma zitten liet dat beeld even verwateren. Toch bleef het beeld overeind, en Rutte is daarom de winnaar van het debat.

Add a comment

5 comments

• esther 2010-06-08 on 21:41

  Rutte is zeker geen winnaar, heeft geen enkele keer laten merken dat de wedstrijd nog gespeeld moest worden, en je kuikens tellen voordat ze zijn uitgekomen, is altijd een slechte zet, biedt weinig vertrouwen voor de toekomst.
  Gaf geen antwoord wederom op de belangrijkste vraag:

  Wie betaalt bij VVD de rekening?
  Antwoord:
  gezinnen met meer dan 3 kinderen, bijstandsmoeders, vluchtelingen die toevallig geen universitaire studie hebben, vluchtelingen die wel een universitaire studie hebben (want die worden ongelukkig van het moeten werken ver onder hun niveau in de fabriek aan de lopende band), biologische boeren, mensen in de randstad die hechten aan hun woongenot, natuurliefhebbers in de rest van Nederland, zal ik nog even doorgaan?

• Jonas 2010-06-09 on 07:38

  Ik heb niet het hele debat gezien, maar ik denk dat ik Roemer als winnaar zou aanwijzen. Sowieso is die man echt ontzettend sterk geweest deze campagne, ik ben benieuwd naar zijn verdere ontwikkeling. De boodschap was simpel maar helder: opkomen voor de zwakkeren in de samenleving. Die strijdbaarheid miste ik soms bij de andere linkse partijen.

  Femke Halsema was in dit debat niet zo sterk, maar over het algemeen vond ik haar heel goed spreken deze campagne. Echt een visionair verhaal, al zal het nooit heel veel mensen aanspreken. Overigens wel een goede opmerking van haar dat compromissen sluiten ook leiderschap is. Ben benieuwd hoe dat gaat lopen in de formatie.

  Wilders was dit debat dan weer sterk (“ja of nee meneer Balkenende”, je kunt het populistisch noemen maar mooie tv was het wel), maar is deze campagne (gelukkig) een beetje op de achtergrond gebleven.

  Pechtold en met name Rouvoet waren grotendeels onzichtbaar inderdaad. Balkenende was zoals gebruikelijk weer vaag en praatte veel te snel, maar ja het heeft hem electoraal nooit minpunten opgeleverd. Hopelijk nu dan.

  Rutte was deze campagne uiterst consistent en ook dit debat weer goed. Inderdaad knap hoe hij zo’n snoeihard programma toch kan uitleggen als nodig en rechtvaardig.

  Ook opvallend: Rutte was de enige die een lager zetelaantal voorspelde dan de laatste peilingen. Balkenende voorspelde 38, 15 meer dan de laatste peilingen. Haha, we zullen het zien Balkie.

  Zodadelijk maar eens even stemmen. GroenLinks of toch maar strategisch PvdA? Nah, laten we dat maar niet doen…

• Jonas 2010-06-09 on 07:47

  Oh, Balkenende voorspelde 34 zie ik. Nou ja, nog altijd een stuk meer.

• Jonas 2010-06-09 on 07:51

  O ja, de grote verliezer was natuurlijk de NOS. Wat een aanfluiting met die stuntelende Ferry Mingelen en die twitternonsens.

• Hay 2010-06-09 on 09:19

  @Jonas: eens wat betreft je analyse. Ik zou Roemer zeker als runner-up zien, erg sterk optreden gisteren. Maar dat het Rutte lukt om de VVD neer te zetten als een sociale partij die ook goed is voor de armen vind ik toch wel heel knap, of dat nou waar is of niet. Daarom is hij wmb de winnaar van het debat.